جنگ جمل؛ نخستین جنگ میان مسلمانان
تاریخ انتشار: ۱۶ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۵۴۲۳۴
به گزارش گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، امروز در تقویم مصادف است با جنگ جمل (شتر نر)، نخستین جنگی که در دوران امام علی (ع) و از سوی دیگر نخستین جنگ میان دو گروه مسلمان رخ داد.
در واقع این نبرد در ۱۰ جمادی الاولی و یا به روایتی دیگر در نیمه جمادیالثانی سال ۳۶ قمری میان سپاه امام علی (ع) و اصحاب جمل (طلحه، زبیر و عایشه)، در نزدیکی بصره آغاز شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
براساس روایات جنگ، ظهر آغاز و تا غروب آفتاب ادامه داشت و در نهایت به شکست اصحاب جمل انجامید.
امام علی (ع) نیز پس از جنگ جمل، در ۱۲ رجب ۳۶ هجری وارد کوفه شد و در آنجا سکونت گزید.
این نبرد، اولین جنگی بود که در بین مسلمانان رخ داد. از آن رو که در این جنگ، عایشه در مرکز میدان جنگ و بر روی شتری بهنام عسکر سوار بود که آن را «جنگ جمل» (شتر نر) نامیدهاند.
اما این نبرد چطور و چرا به وقوع پیوست؟
در ابتدای خلافت حضرت علی بن ابی طالب، طلحه و زبیر در مدینه با وی بیعت کردند، اما چهار ماه بعد بیعت خود را شکستند و راهی مکه شدند و در آنجا به عایشه، همسر حضرت محمد (ص) و دختر ابوبکر خلیفه اول، که یکی از دشمنان امام علی (ع) بود پیوستند و مردم را به خونخواهی عثمان برانگیختند، در حالی که امام علی (ع) در کشته شدن عثمان نقشی نداشت و فرزندش امام حسن (ع) را نیز برای محافظت از عثمان فرستاده بود.
در آخر تقریبا سه هزار نفر به سوی بصره حرکت کردند. در بصره سپاه جمل به بیت المال حمله کردند و محافظان آن را کشتند و یک جنگ را شروع کردند.
همچنین عثمان بن حنیف، والی منصوب امام علی (ع)، را مجبور کردند که شهر را ترک کند و موی سر و ریشش را کندند. از طرفی هم امام علی (ع) با سپاه خود در پی آنان آمد و لشکری از کوفه به ایشان ملحق شدند. امام علی (ع) به بصره نزدیک شد و باب مذاکرات با طلحه و زبیر و عایشه را باز کرد، در حالی که، همه در حال حاضر فکر میکردند توافق بین طرفین حاصل شدهاست، جنگ بین دو سپاه ناگهان آغاز شد و البته در برخی منابع درباره آغازگر جنگ روایاتی مختلفی وجود دارد.
طبق برخی روایات، امام علی (ع) به لشکریانش دستور داد که جنگی را شروع نکنند، اما پس از آنکه برخی از سپاهیان امام علی (ع) کشته شدند، وی با سپاه جمل وارد جنگ شد. امام علی (ع) به سپاه خود دستور داد هرکس از دشمن زخمی شد او را نکشید و لباس و وسایل اشخاص را به غنیمت نبرید.
درواقع آنچه از این روایات بر میآید این است که بنا به سنت عرب، جنگ بیشتر شامل نبردهای دو نفره رودررو بوده و درگیری گروهی و گسترده در آن به چشم نمیخورد. طلحه توسط تیری از سوی دشمنان زخمی شد و سپس درگذشت. زبیر نیز پس از دیدار با امام علی (ع)، میدان جنگ را ترک کرد.
برخی افراد از قبیله بنی تمیم خودسرانه وی را تعقیب کردند و در جایی خلوت کشتند.
اما میتوان گفت؛ مهمترین بخش جنگ، حول شتر و هودج عایشه در جریان بود و در طی آن بین ۴۰ تا ۲۷۰۰ نفر از محافظان عایشه کشته شدند و نهایتاً، سپاه حضرت علی (ع) پیروز شد و یاران امام علی (ع) زانوی شتر را قطع کردند و شتر به همراه عایشه به زمین نشست.
عایشه بازداشت شد، اما با احترام با وی رفتار شد و امام علی (ع) وی را تحت مراقبت به مدینه فرستاد. او به سپاه شکست خورده جمل امان داد، برخی از سران مخالف همچون مروان بن حکم را پس از بیعت آزاد کرد و دستور داد که جز اسلحه جنگی، چیزی به غنیمت گرفته نشود و اسرا آزاد شوند؛ که این عمل امام علی (ع)، سبب بروز ناآرامیهایی در سپاه شد.
پیمانشکنی طلحه و زبیر
پیمانشکنی طلحه و زبیر امام علی (علیهالسلام) در ذیحجه ۳۵، در پی اصرار و اتفاقنظر مردم مدینه از مهاجران و انصار، و بهرغم میل باطنی خود، زمام خلافت را به دست گرفت. همه، جز عده اندکی که گرایش عثمانی داشتند، با حضرت بیعت کردند وعدهای از مخالفان به شام و مکه گریختند.
طلحة بن عُبَیداللّه و زُبَیر بن عوّام، دو تن از سرشناسان صحابه، که خود از نامزدهای تصدی حکومت بودند، به حضرت علی (علیهالسلام) دست بیعت دادند و از سوی دیگر نیز گفته شده است که طلحه نخستین بیعتکننده بود و، چون دستش شَل بود، کسی آنرا به فال بد گرفت و گفت که این کار به انجام نخواهد رسید.
بیشتر بخوانید: آداب معاشرت با مردم در کلام امام علی (ع) لحظه ضربت خوردن امیرالمومنین(ع) در سریال «امام علی» ناگفتههایی از ساخت و سانسور سریال امام علی (ع) علامه حکیمی که بود + زندگینامهطلحه و زبیر؛ نخستین افرادی که چشم به خلافت دوخته بودند
در زمانی که طلحه و زبیر موفق نشدند و خلافت به امام علی (علیهالسلام) رسید، انتظار داشتند که با حضرت در خلافت شریک شوند یا دستکم به فرمانروایی ولایات برسند. آن دو از امام علی (علیهالسلام) خواستند که امارت و حکومت بصره و کوفه (یا عراق و یمن) را به آنان دهد، ولی امام آنان را شایسته این کار ندانست.
چهار ماه پس از بهخلافت رسیدن امام علی (علیهالسلام)، طلحه و زبیر که دریافتند با خلافت امام علی (ع)، مردم از ایشان رویگردان شدهاند و دیگر جایی در مدینه ندارند، از امام اجازه خواستند که برای انجام عمره به مکه روند.
براساس نقلهای موجود، امام گفتند که شاید قصد شام یا عراق دارید و آنان پاسخ دادند که فقط قصد عمره دارند و سوگند خوردند که فساد و فتنهای بر نخواهند انگیخت و بیعت خود را نخواهند شکست. امام نیز اجازه داد و آنان با شتاب به مکه رفتند، با این حال، امام فرمود که آنان به عمره نمیروند، بلکه قصد نیرنگ دارند.
انتهای پیام/
انتهای پیام/
منبع: آنا
کلیدواژه: امام علی ع زندگینامه علیه السلام طلحه و زبیر امام علی جنگ جمل
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۵۴۲۳۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
فیلم سینمایی فرهنگ رضوی ساخته میشود/ برگزاری نخستین جشنواره فیلم دینی رضوان
سیدمحمد هاشمی روز شنبه - ۸ اردیبهشت ماه - در دیدار مدیران و دبیران جشنواره امام رضا (ع) که در محل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد، اظهار داشت: در دور جدید جشنواره بین المللی فرهنگی و هنری رضوی چند ایده مرکزی برای این کار وجود داشت که برای تخصصی شدن به سمت کارهای مردمی و اثرگذار پیش برود.
قائم مقام وزیر فرهنگ افزود: دومین ایده استفاده از چهرههای فرهنگی و هنری بود که در صدر آن فرهاد قائمیان با تعهد همیشگی و عشق به امام رضا (ع) این مسئولیت را پذیرفتند و اهتمام کامل و ویژه به کار گذاشتند و دیگر افرادی که همت کردند تا جشنوارهای برگزار شود و با کارگاهها و رویکرد آموزشی آن دامنههای جدیدی در عرصه فرهنگ و هنر شکل بگیرد. با این مجموعه کارها، به این هدف خود نزدیکتر شدیم.
وی اضافه کرد: تلاش شد با تجمیع جشنوارههای همگون و با اهتمام اعضا در بخشهای سیاستی و اجرایی کار قوام بیشتری پیدا کرده است.
برگزاری جشنواره دینی فیلم رضوان در آبان ۱۴۰۳
هاشمی گفت: اختتامیه اولین فیلم دینی فیلم رضوان آبان ۱۴۰۳با دبیری محمدحسین لطیفی در این دوره از جشنواره رضوی برگزار میشود، که امید است نقطه عزیمتی در این کار شود و با این کار ادای دینی در باورهای دینی مردم کرده باشیم و کار موثری باشد و این رویداد جزو نوآوریهای جشنواره امام رضا (ع) است.
قائم مقام وزیر فرهنگ گفت: تلاش شده تا خروجیهای جشنوارهها را تا انتها دنبال کنیم تا نتایج اثرگذاری داشته باشد و در خروجی انتهایی کار این نیت را به منصه ظهور برسانیم و به سبد محصولات رویدادهای مردمی اضافه شود.
وی گفت: راهبری جشنواره دوره بیست و یکم با مدیریت فرهاد قائمیان انجام شده است؛ امسال در کنار دیگر رویدادها، روایت آوای رضوی با حضور هوشنگ جاوید و احمد صبری به دبیری سیدمجتبی ذبیحی در حال انجام است، همچنین جشنواره روستایی رضوی در سطح ملی و به صورت حرفهای با دبیران تراز ملی شکل مطلوبی به خود گرفته است.
فرهاد قائمیان در دیدار مدیران جشنواره فرهنگی هنری امام رضا (ع) با محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار داشت: ما دوست و همراهانی هستیم که فقط به عشق امام رضا (ع) در این جشنوارهها هستیم، تا کارهای بهتری را برای شیفتگان امام هشتم (ع) انجام دهیم.
وی با اشاره به برگزاری اختتامیه جشنواره روستایی امام رضا (ع) در روستای کردر گفت: مردمان روستا خانههای خود را در اختیار جشنواره و هنرمندان گذاشته بودند. برای مردمی کردن این جشنواره فضایی ایجاد کردیم که مردم بدانند چه نوع فرهنگ رضوی را میخواهیم در بین مردم رواج دهیم.
قائمیان گفت: در جشنواره هنرهای نمایشی اتابک نادری نه فقط برای این جشنواره که همراهی خوبی داشت و نمایشها به استانهای مختلف به صورت اجرای عمومی برگزار شد تا مردم آشناییت بیشتری داشته باشند.
مدیر بیست و یکمین جشنواره بینالمللی فرهنگی امام رضا (ع) با اشاره به دیگر بخشهای جشنواره گفت: تلاش شد تمام جشنوارهها در بین خود مردم باشد و امید است مدیران کل فرهنگ در استانها همراهی خوبی با این رویداد داشته باشند.
وی افزود: امسال با جشنواره فیلم رضوان این بخش از جشنواره امام رضا (ع) هم فعال میشود که یک فیلم سینمایی با فرهنگ و نوع نگاه ما به فرهنگ رضوی است. یک فیلمنامه از کتاب «از عشق آباد تا عشق آباد» اقتباس شده و در راستای فرهنگ امام رضا (ع) است و امید است این فیلم از حیث بزرگی و تاریخی بودن برای سال آینده ساخته شود تا بگوییم جشنوارههای امام رضا (ع) به اهداف والای خود خواهد رسید.
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری ساير حوزه ها